هدف تحقیق در عملیات چیست ؟

۱- حل مسائل عملیاتی

۲- حل مسائل عملیات سیستمهای شامل انسان ، ماشین ، مواد ، انرژی ، اطلاعات و پول .

۳- حل مسائل تصمیم گیری

عملیات عبارتست از مجموعه ای از چند یا تعداد زیادی عمل یا وظیفه مستقل مربوط به مواد خام ، انسان و ماشینها كه وقتی در كنار هم قرار می گیرند ساختار منسجمی را تشكیل می دهند كه از آن عملی در راستای اهداف بزرگتر و وسیعتر حاصل می شود (ساعتی ،۱۹۸۸) . موردیك و مانسون (۱۹۸۶) عملیات را چنین تعریف می نمایند : عملیات عبارتست از مجموعه ای از عناصر كاری كه منجر به تغییر ارادی خصوصیات فیزیكی یا شیمیایی یك شیء ، مونتاژ یا دمونتاژ اجزاء ، تنظیم و آماده سازی عملیات دیگر ، حمل ونقل ، بازرسی ، بایگانی یك شی ء یا ثبت داده ها می گردند ؛ همچنین عملیات زمانی اتفاق می افتد كه تلاش فكری در خصوص اجزاء یك مساله پیچیده یا برای یك مساله ساده بكار رود .

موردیك و مانسون (۱۹۸۶) سیستم را چنین تعریف می نمایند : سیستم عبارتست از مجموعه ای از عناصر سازمان یافته دارای اثر متقابل كه از طریق انجام عملیات روی داده ها ، اطلاعات ، انرژی ، ماده یا ارگانیسم ها در یك فاصله زمانی برای تولید اطلاعات ، انرژی ، ماده یا ارگانیسم ها به عنوان خروجی ، هدف یا اهداف مشتركی را دنبال می كند .

مسائل عملیاتی و عملیات سیستم ها مسائلی هستند كه در اجرا ، كنترل ، هدایت ، هماهنگی ، تنظیم ، برنامه ریزی ، زمانبندی ، بهینه سازی و بهبود عملیات پیش می آیند . خیلی از نویسند گان بین پاسخهای مسأله و تصمیم ها و همچنین حل مسأله و تصمیم گیری تفاوتی قایل نمی شوند . موردیك و مانسون (۱۹۸۶) مسأله و تصمیم را یكی نمی دانند ؛ مسائل هنگامی بروز می نمایند كه ما ناراضی هستیم ، هنگامی كه چیزی ما را تا آن حد آزار می دهد كه احساس می كنیم باید اقدامی صورت دهیم . فعالیت حل مسأله عبارتست از جستجوی راه حل ها یا خط مشی هایی كه نارضایتی ما را كاهش دهد . معمولا تعداد زیادی راه حل برای یك مسأله وجود دارد كه بعضی از آنها بهتر از بقیه هستند ؛ انتخاب از میان این راه حل ها یا خط مشی ها ، تصمیم گیری است .

قلمرو تحقیق در عملیات

برخی از نمونه‌های کاربرد تحقیق در عملیات به شرح زیر است:

• مدیریت بهینه حمل و نقل کالا و مواد در شبکه‌های ارتباطی جاده‌ای، دریایی، هوایی و لوله‌های انتقال
• ارزیابی بهره‌وری، کارایی و اثربخشی در یک سازمان
• برنامه‌ریزی زمانی جلسات مختلف در مدارس، دانشگاه‌ها و کنفرانس‌ها با هدف کاستن از زمان‌های تلف شده و افزایش اثربخشی آموزش
• تخصیص بهینه نیروهای کاری به مشاغل
• بودجه‌ریزی بهینه با هدف استفاده موثر از هزینه‌ها
• طراحی ساختار کارخانه‌ها با هدف جریان بهینه مواد و کالاها
• ایجاد شبکه‌های ارتباطی با کمترین هزینه و اطمینان از کیفیت خدمات
• مدیریت ترافیک خیابانی و جاده‌ای
• طراحی ساختار چیپ‌های کامپیوتری با هدف کاهش زمان تولید (و بنابراین کاهش هزینهٔ تولید)
• مدیریت جریان مواد و کالا در زنجیره تامین
• زمان‌بندی:
  • کارکنان
  • مراحل تولید
  • مدیریت پروژه
  • انتقال داده‌ها در شبکه‌ها
  • رویدادهای ورزشی و پوشش تلویزیونی

تحقیق در عملیات به طور گسترده در سازمان‌ها و موسسات دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ماهیت آن، تحلیل‌گران تحقیق در عملیات می‌توانند با استفاده از دانش خود در حوزه‌های تخصصی دیگر وارد شوند.